Trądzik: więcej niż problem kosmetyczny – jak leczyć?

W światowej prasie wielokrotnie pojawiały się stwierdzenia lekarzy, że rodzicom nastolatków trudno zrozumieć, iż trądzik nie jest jedynie banalnym problemem kosmetycznym, który z czasem sam zniknie. To choroba. Jeśli nie będzie leczona, na twarzy mogą pozostać szpecące blizny, wywołujące ból emocjonalny i prowadzące do zamknięcia się w sobie. Do trądziku należy podchodzić bardzo poważnie, ponieważ najczęściej pojawia się on w okresie dojrzewania, a młodzi ludzie mogą z tego powodu bardzo cierpieć i czuć się przygnębieni.

Według danych Amerykańskiej Akademii Dermatologii, prawie wszyscy nastolatkowie w wieku od 12 do 17 lat przynajmniej od czasu do czasu cierpią z powodu tego problemu skórnego. „Ta choroba jest uleczalna. Dermatolodzy potrafią walczyć z trądzikiem. Lekarze mogą przywrócić młodych ludzi do ich środowiska społecznego, ponieważ przywracają im poczucie własnej wartości” – twierdziła wiceprezes Amerykańskiej Akademii Dermatologii, Marianne O’Donaghue.

Co naprawdę wywołuje trądzik? Obalamy mity!

Wiele osób skłonnych jest sądzić, że główne przyczyny powstawania trądziku to niewłaściwa dieta i stres. To nie do końca prawda. Specjaliści twierdzą, że typowy codzienny stres nie ma bezpośredniego wpływu na nasilenie trądziku. Chociaż zdrowa dieta jest korzystna w każdym przypadku, badania naukowe nie wykazały jednoznacznego związku między dietą a trądzikiem u większości osób. Jeśli jednak zauważyłaś, że pryszczy przybywa po zjedzeniu czekolady, frytek czy innego konkretnego pokarmu, lekarze radzą raczej go unikać.

Ustalono, że jednym z czynników mogących nasilać problemy skórne są… tłuszcze unoszące się w powietrzu. Dlatego praca w kuchni restauracji szybkiej obsługi może być bardziej ryzykowna dla cery niż okazjonalne zjedzenie posiłku z takiego miejsca. Głównym winowajcą jest jednak nadprodukcja sebum i procesy zachodzące w obrębie mieszków włosowo-łojowych.

Codzienna pielęgnacja cery trądzikowej – klucz do sukcesu

Jak więc zachować zdrową skórę twarzy?

• Kilka razy dziennie starannie myj twarz łagodnym mydłem (lub specjalnym żelem/pianką do cery trądzikowej) i ciepłą wodą. Pomoże to usunąć z powierzchni skóry nadmiar sebum i martwe komórki naskórka.
• Pryszcze nie są wynikiem brudu, lecz nagromadzonego na powierzchni skóry sebum i zablokowanych porów. Dlatego nie zaleca się stosowania silnych peelingów ziarnistych – mogą one tylko podrażnić skórę i nasilić stan zapalny w miejscach objętych trądzikiem.
• Pewien styl życia lub aktywność również mogą sprzyjać gromadzeniu się sebum. Na przykład, jeśli grasz w sporty wymagające noszenia kasku, a pasek pod brodą stale dotyka skóry twarzy, może ona bardziej się przetłuszczać. Wtedy jeszcze ważniejsze jest regularne mycie twarzy.
• Jeśli nie masz pod ręką ani wody, ani mydła, M. O’Donaghue poleca nosić przy sobie specjalne nawilżane chusteczki oczyszczające, którymi można przetrzeć spoconą i tłustą twarz.
• Jeśli masz skłonność do trądziku, częściej myj włosy. Unikaj szamponów z olejami, żeli do włosów i odżywek, które mogą obciążać włosy i spływać na twarz. Dermatolodzy ostrzegają, że te produkty, dotykając skóry twarzy, zwłaszcza w okolicy czoła, mogą wywoływać pryszcze.
• Nie używaj kosmetyków ani produktów do pielęgnacji skóry, które zawierają oleje. Dziewczyny używające podkładu powinny wybierać taki, na którego etykiecie widnieje napis: „nie zatyka porów” („niekomedogenny”) lub „nie wywołuje trądziku” („nieaknogenny”).
• Unikaj ciężkich kremów nawilżających – skóra tłusta ich nie potrzebuje. Jeśli masz cerę mieszaną i chcesz nawilżyć suche partie skóry, wybierając krem, szukaj na etykietach tych samych oznaczeń.

Słońce a trądzik – chwilowa ulga czy pułapka?

Nie oszukuj się, że letnia opalenizna może zapobiec trądzikowi. Opalenizna może zamaskować pryszcze, ale tylko na pewien czas. Lepiej używaj kremu z filtrem przeciwsłonecznym, który nie zawiera oleju, na przykład w formie żelu lub lekkiego lotionu. Taki produkt nie będzie sprzyjał powstawaniu pryszczy, a ochroni przed rakiem skóry w późniejszym wieku. Niektóre metody leczenia trądziku mogą zwiększać wrażliwość skóry na słońce. Wtedy jeszcze ważniejsze jest stosowanie kremu z filtrem podczas przebywania na zewnątrz.

Pierwsza pomoc z apteki: leki bez recepty na trądzik

Jeśli powyższe rady nie wystarczą, można wypróbować kilka leków dostępnych bez recepty.

• Nadtlenek benzoilu. Te preparaty występują w postaci kremu, lotionu i żelu. Niszczą bakterie wywołujące trądzik. Kuracja zwykle trwa kilka tygodni.
• Kwas salicylowy. Podobnie jak nadtlenek benzoilu, jest sprzedawany w postaci kremu lub lotionu. Kwas salicylowy pomaga odblokować pory, leczyć istniejące zmiany i zapobiegać powstawaniu nowych.

Kiedy do dermatologa? Profesjonalne leczenie trądziku

Jeśli problemy skórne utrzymują się mimo wypróbowania wszystkich wymienionych środków i leków dostępnych bez recepty, konieczna jest wizyta u dermatologa. Lekarz dobierze skuteczniejsze leczenie w zależności od typu skóry i charakteru zmian.

• Do leczenia trądziku często przepisywane są antybiotyki (miejscowe lub doustne). Leki te niszczą bakterie wywołujące trądzik i są zazwyczaj stosowane w połączeniu z innymi preparatami oczyszczającymi pory. W cięższych przypadkach skuteczniejsze bywają leki doustne.
• Inną grupą leków stosowanych w leczeniu trądziku są pochodne witaminy A – retinoidy (miejscowe lub doustne, jak izotretynoina). Preparaty z retinoidami pomagają odblokować zatkane pory i oczyścić je przy średnim i ciężkim nasileniu trądziku. Leczenie doustną izotretynoiną jest bardzo skuteczne, ale wymaga ścisłego nadzoru lekarza.
• Doskonałym środkiem na trądzik, odpowiednim tylko dla kobiet, są doustne środki antykoncepcyjne. Kombinacja hormonów w tych lekach bywa różna, dlatego w leczeniu trądziku niektóre tabletki antykoncepcyjne są skuteczniejsze niż inne. Decyzję o ich zastosowaniu podejmuje lekarz.
• Dermatolog może również wstrzyknąć w zmienione chorobowo miejsca kortykosteroid – lek zmniejszający proces zapalny, co przyspiesza gojenie się dużych, bolesnych zmian.

Wymienione leki mogą być również stosowane w profilaktyce nawrotów trądziku. Dermatolog w swoim gabinecie może zaproponować także inne procedury lecznicze.

Gładka cera po trądziku – jak pozbyć się blizn?

Dermatolog P. Cohen podkreślił ogromny estetyczny i psychologiczny wpływ zabiegów odnawiania powierzchni skóry, który wielokrotnie obserwował u swoich pacjentów. Szczególnie wyraźnie wspomina jednego chłopca, który wszedł do jego gabinetu dwa tygodnie po zabiegu laserowego wygładzania blizn. „To był zupełnie inny człowiek – pewny siebie, uśmiechnięty, wyprostowany. Patrzył mi prosto w oczy, podczas gdy przed leczeniem zawsze spuszczał wzrok” – mówił P. Cohen. Jeśli na Twojej skórze pozostały blizny potrądzikowe, lekarz specjalnymi procedurami może je zniwelować. Dermatolog stosuje różne metody odnawiania powierzchni skóry: chemiczne złuszczanie naskórka (peelingi chemiczne), szlifowanie skóry mikrokryształami (mikrodermabrazja) lub laserowe usuwanie zrogowaciałych komórek (resurfacing laserowy). Te procedury tak bardzo zmieniają wygląd estetyczny, że młodzi ludzie odzyskują pewność siebie i uwalniają się od kompleksów.

Absolutny zakaz: nie wyciskaj pryszczy!

Pod żadnym pozorem nie wyciskaj ani nie rozdrapuj pryszczy samodzielnie! Usunąć je, nie powodując ryzyka rozprzestrzenienia się procesu zapalnego lub powstania blizn, może tylko doświadczony specjalista chorób skóry.